من و تو ....و روانمان

20 درصد مردم، مشکل روانی دارند برای دریافت اطلاعاتی درباره ی اختلالات و بیماری های روانی، گفتگوی زیر با دکتر احمد جلیلی، رئیس انجمن روانپزشکان ایران انجام شده است. دوست دارم بدانم از نظر شما به ‌عنوان رئیس انجمن روانپزشکان ایران، فردی که از سلامت روان برخوردار است، چه ویژگی بارزی دارد؟ سلامت روان جدا از سلامت کلی فرد نیست و سال‌ هاست در تعریف سلامت، فقط سلامت جسم را در نظر نمی ‌گیرند. شخصی که در رابطه با خود و با اجتماع و اطرافیان، احساس ناراحتی دائمی نداشته باشد و نسبت به مسایلی که برایش اتفاق می‌ افتد واکنش طبیعی نشان‌ دهد و از نظر عاطفی مشکلی را احساس نکند، دارای سلامت روان است. چند درصد از افراد جهان به اختلالات روانی دچار هستند؟ بر اساس آمارهای موجود، حدود 20 درصد از مردم جهان به یکی از اختلالات یا مشکلات روانی دچار هستند. آن چه حایز اهمیت است نحوه برخورد با این بیماران و خانواده آن ها و خدمات ‌رسانی درست به این افراد است. سلامت روان عبارت است از بهتر سازش کردن با پیشامدهای زندگی چه عواملی موجب ایجاد بیماری ‌های روانی می ‌شوند و اختلالات روانی تا چه حد درمان پذیر هستند؟ عوامل زیادی در بروز اختلالات روانی موثر هستند، ولی به‌ طور کلی زمینه ‌های ژنتیکی، برخی استرس‌ ها و مشکلات زندگی، بیماری‌ های جسمی، حوادث و بلایای طبیعی و یا غیرطبیعی می‌ توانند بیماری ‌های روانی ایجاد کند. اما برای بیشتر اختلالات روانی درمان‌ های مقرون به صرفه ‌ای وجود دارد که اگر به ‌طور صحیح و به موقع استفاده شوند، می‌ توانند سلامت روان را به فرد باز گردانند. شایع ‌ترین مشکلات بخش روان ‌پزشکی در جامعه ما چیست؟ از نظر داشتن نیروهای روانپزشکی کارآمد و خبره در کشور در وضعیت نسبتا قابل قبولی هستیم. بیماری‌ های روان ‌پزشکی از نظر علت‌ شناسی و سیر درمان خیلی متفاوت با سایر رشته ‌های پزشکی نیست، اما نسبت به بیماری ‌های جسمی تا حدودی کمتر به آن اهمیت داده می ‌شود. تعرفه‌های پایین که مشکلی برای برخی از رشته‌ های پزشکی محسوب می‌ شود، در روان‌پزشکی نیز از این مقوله مستثنا نیست و حتی می ‌توان گفت وضعیت بدتری دارد. پایین بودن تعرفه روان ‌پزشکان وخودداری سازمان‌های بیمه ‌گر از قبول خدمات روانکاوی از مشکلات جدی سلامت روان در کشور محسوب می ‌شود. همچنین گاهی مراجعه ی اشتباه، کمبود امکانات فیزیکی، کمبود تخت‌ های بیمارستانی از دیگر مشکلات بخش روانپزشکی است. چه عواملی در پیشگیری از اختلالات روانی موثر است؟ برای داشتن روانی سالم باید سعی شود که عوامل موثر در بیماری‌ های روانی را به حداقل رساند و این مربوط به بحث پیشگیری اولیه از بیماری ‌های روانی است، که علاوه بر خود افراد، همه ارگان‌ ها، نهادها و سازمان‌ های کشوری برای فراهم کردن شرایط مناسب و ایده‌آل برای زندگی افراد در جامعه این وظیفه را بر عهده دارند. مهم ‌ترین دشمن سلامت روان نیز فقر است که شامل فقر فرهنگی، مادی و آموزش است. مسله مهم در مورد افراد مبتلا، آن است که مانع از تشدید بیماری روانی آنان شویم که این موضوع مستلزم داشتن شبکه بهداشتی درمانی کارآمد در سراسر کشور است و باید بتوانیم کسانی را که دچار اختلالات روانی مزمن هستند با حداکثر امکانات درمانی و بازتوانی به جامعه و سلامت روانی برگردانیم.